Michał Doliwo – Dobrowolski – pionier techniki prądu trójfazowego

Michał Doliwo – Dobrowolski – pionier techniki prądu trójfazowego

Michał Doliwo-Dobrowolski urodził się 2 stycznia 1862 roku w Gatczynie jako syn polskiego szlachcica herbu Doliwa – Józefa Doliwy-Dąbrowskiego oraz Rosjanki Olgi Michajłownej z domu Jewreinow. W latach 1872 -1878 Michał mieszkała razem z rodzicami w Odessie i tam właśnie w 1878 roku ukończył szkołę realną. W tym samym roku w wieku 16 lat rozpoczął studia na wydziale chemii Instytutu Politechnicznego w Rydze. Gdy miał 19 lat z powodów politycznych został relegowany z matczynej uczelni i został wolnym słuchaczem na uniwersytetach w Petersburgu, Odessie oraz Noworodyjsku. W 1883 roku przeniósł się razem z rodzicami do Niemiec.

Początki życia w Niemczech

            W Niemczech Michał Doliwo-Dobrowolski podjął studia w Wyższej Szkole Technicznej w Darmstadcie w Hesji. Uczelni cieszącej się dużą sławą i zaliczanej do czołowych politechnik w europie. 1884 roku Michał ukończył studia na Wydziale Elektrycznym na tej Politechnice. Wydział ten był utworzony jako pierwszy na świecie, jego pomysłodawcą był słynny profesor Erazmus Kittler. Po studiach Dobrowolski przez okres trzech lat pracował jako asystent profesora Kittlera, prowadząc wykłady z elektrochemii w zastosowaniach do galwanoplastyki oraz metalurgii.

Kariera zawodowa

            Korzystając z doświadczeń Galileo Ferrarisa od 1888 roku Michał Doliwo-Dobrowolski rozpoczął prace nad zagadnieniami pola wirującego oraz systemu wilelofazowego. W tym właśnie roku (kilka miesięcy przed Nicoala Teslą) wybudował prądnicę trójfazową prądu zmiennego. Rok później skonstruował trójfazowy silnik indukcyjny z wirnikiem klatkowym. W roku 1889 wstąpił do Elektrotechnische Verein – EV, przekształconego później w Verband Deutche Elektrotechnik – VDE (Stowarzyszenie Elektryków Niemieckich). W roku 1890 uzyskując dalsze patenty na konstrukcję silników trójfazowych, zapewnił koncernowi AEG światowy prym w tej dziedzinie.  Głównym obszarem działań Dobrowolskiego, a tym samym jego lokomotywą napędową było odnalezienie sposobu efektywnego przesyłu energii na dalekie odległości oraz skonstruowanie taniego sposobu  produkcji i eksploatacji silnika elektrycznego. Koncern AEG dla którego pracował Doliwo-Dobrowolski również wiązał bardzo duże nadzieje z młodym naukowcem i liczył na rozwiązanie przez niego tych problemów.

            W 1891 roku na światowej Wystawie Elektrotechnicznej we Frankfurcie Doliwo -Dobrowolski poza prezentacją wielu urządzeń pracujących w systemie trójfazowym, zaprezentował kompletny opracowany przez niego system trójfazowy składający sie z trójfazowej linii energetycznej o długości 175 km, napięciu 20 kV oraz sprawności 75%, transformatorów podwyższających oraz obniżających napięcie i generatora. Linia ta współpracowała z 1000 sztuk 50 watowych żarówek oraz opracowanym przez Michała silnikiem trójfazowym o mocy 74kW ( 100 KM – wówczas największym na świecie). Tę wystawę we Frankfurcie można uznać jako początek ery prądu trójfazowego. W ten też sposób Doliwo-Dobrowolski rozwiązał problemy stawiane przed nim przez koncert AEG tworząc system który ze stosunkowo niewieloma zmianami przetrwał do dnia dzisiejszego.

            Oczywiście nie były to jego jedyne osiągnięcia w dziedzinie prądu trójfazowego skonstruował także pierwszą na świecie prądnicę 3-fazowego prądu zmiennego z wirującym polem magnetycznym. Uzyskał też klika patentów na transformatory trójfazowe, przyrządy pomiarowe między innymi fazomierz. Interesowały go również zagadnienia związane z gaszeniem łuku elektrycznego, opracował między innymi tak zwane komory gaszenia łuku elektrycznego w wyłącznikach wysokonapięciowych. Opatentowany przez niego sposób gaszenia łuku w aparatach rozdzielczych miał bardzo duże znaczenie praktyczne i jest aktualny do dziś. Dobrowolski wprowadził też powszechnie stosowany w elektrotechnice współczynnik cosϕ.

            Michał Doliwo-Dobrowolski w latach 1894-1895 pracował nad generatorami dużych mocy dla hydroelektrowni. Sporządził założenia techniczne pierwszej na świecie trójfazowej elektrowni wodnej na Renie w Reheinfelden. Hydroelektrownia ta został zbudowana w 1895 roku. Współpracował także przy projektowaniu elektrowni trójfazowych w Zabrzu oraz Chorzowie. W 1908 został dyrektorem berlińskiej fabryki aparatury elektrotechnicznej koncernu AEG.

Życie prywatne

            11 maja 1887 roku ożenił się z 22 letnią Greczynką Kornelią Tumbą z którą miał dwóch synów. 23 maja 1891 roku na świat przyszedł pierwszy z nich Dymitr, a cztery lata późnie 21 lutego 1895 roku drugi Serge. W 1907 roku Michał rozwiódł się ze swoją żoną, a po pięciu miesiącach ożenił sie ponownie z Hedwig Pallatschek. Ostatnie dni życia spędził w Klinice Uniwersyteckiej w Heidelbergu, gdzie jego starszy syn Dymitr był lekarzem. Zmarł 15 listopada 1919 roku.

Related Posts
Leave a Reply

Your email address will not be published.

fourteen − 12 =