Akumulator to źródło energii a dokładnie napięcia stałego. Może być wykorzystywany do rozruchu silnika, zasilania silników elektrycznych oświetlenia przetwornic i wiele innych. Dziś skupimy się na dwóch konkretnych rodzajach akumulatorów AGM oraz żelowych oraz na tym jak poprawnie je eksploatować oraz przechowywać aby starczyły nam na jak najdłużej.
Projektowana trwałość akumulatora 12 lat
Duża część akumulatorów żelowych jak i w technologii AGM posiada czas projektowania do 12 lat oraz 400 pełnych 100% cykli rozładowań. Aby spełnić warunek trwałości 12 lat akumulator nie może pracować cyklicznie a jedynie buforowo. Oznacza to, że rozładowanie akumulatora połowiczne lub pełne następuje incydentalnie np w wyniku braku prądu. Taka sytuacja może zajść np w systemie UPS gdzie akumulator rozładowywany jest po zaniku sieci a po jej pojawieniu się jest natychmiast doładowywany. Dzięki temu, że akumulator jest stale pod napięciem może być zdatny do użytku przez tak długi okres czasu.
400 cykli akumulatora żelowego
Jeżeli jednak nasz akumulator czy to żelowy czy AGM będzie pracował cyklicznie czyli np. w wózku widłowym elektrycznym, lub w systemie fotowoltaicznym gdzie często występują głębokie rozładowania a następnie doładowania możemy mówić o pracy cyklicznej. Jeżeli takie cykle głębokiego rozładowania tj do napięcia 10.5V – 10.8V będą powtarzać się codziennie a następnie akumulator będzie doładowany to możemy liczyć na trwałość akumulatora ok 1.5 roku. Jeżeli jednak cykle nie będą tak głębokie trwałość akumulatora wydłuży się. Wpływ na kondycję akumulatora ma również szybkość jego ładowania i rozładowania. Nie powinna oka przekraczać wartości 0.3C czyli dla akumulatora żelowego o pojemności 30A prąd ładowania i rozładowania nie powinien być większy niż 30A. Najlepszym prądem ładowania takie akumulatora jest prąd 10 godzinny o więc 0.1C czyli 10A dla akumulatora o pojemności 100Ah.
Jak przechowywać akumulator żelowy lub AGM zimą.
Jeżeli nasz system to fotowoltaiczny to układ zasilania najlepszym rozwiązaniem jest pozostawienie akumulatora podłączonego do układu fotowoltaicznego na zimę z odłączonymi wszystkimi odbiornikami. Taki zabieg spowoduje, że akumulator będzie stale naładowany do pełna przez co nie będzie zachodził efekt pracy cyklicznej lub samorozładowania. Nawet jeżeli wystąpią morzy -20C akumulator podpięty do ładowania będzie miał bardzo dobre warunki składowania. Dzięki takiemu rozwiązaniu na rozpoczęcie sezonu np urlopowego będziemy mieli w pełni naładowany akumulator i gotowy do pracy.
W przeciwnym wypadku akumulator należy naładować w pełni i zabrać go do suchego oraz ogrzewanego pomieszczenia gdzie temperatura nie spada poniżej 5 stopni. Tak składowany akumulator należy co 2-3 miesiące doładować nawet zwykły zwykłym prostownikiem samochodowym. Taki sposób przechowywania zapewnia również dobrą kondycję akumulatora jest natomiast zdecydowanie mniej komfortowy,
Najgorszym rozwiązaniem prowadzącym do trwałego uszkodzenia akumulatora jest pozostawienie go w stanie nienaładowanym tj z napięciem poniżej 12V na wiele miesięcy. Przeważnie po powrocie z okresu zimowego tak składowany akumulator nie będzie nadawał się już do dalszej eksploatacji lub jego pojemność dramatycznie z maleje nawet o 80%.
Szybkie i wolne rozładowanie akumulatora.
Wybierając akumulator do naszego systemu należy również pamiętać o odpowiednim typie. Dla systemów gdzie ładowanie i rozładowanie jest powolne wybieramy konstrukcje żelową. Zapewni ona zdecydowanie lepsze uzyski oraz ilość amperogodzin większą niż projektowana w przypadku rozładowań prądem 20 godzinnym. Dla urządzeń takich jak silniki, przetwornice napięcia itp, które rozładowują akumulator prądem poniżej 5 godzin należy zastosować akumulator AGM gdzie elektrolit uwięziony jest w matach szklanych i wytrzymuje większe ciśnienie niż akumulator GEL w przypadku szybkich rozładowań.
Podsumowanie
Wiele zależy od tego jak użytkujemy akumulator, jak został on dobrany do systemu oraz jak był składowany w okresach nieużywania. Jeżeli jednak zastosujemy sie do wszystkich zaleceń zarówno akumulator z elektrolitem zżelowanym jak i akumulator typu AGM będą służyły nam wiele lat i w dobrej kondycji.
