Ustawa o OZE – nowelizacja dotycząca odnawialnych źródłach energii (OZE) już obowiązuje. Większość jej postanowień zaczyna obowiązywać od pierwszego dnia obecnego miesiąca. Nowela została zatwierdzona przez parlament i podpisana przez prezydenta w sierpniu tego roku. Akt prawny został już opublikowany w Dzienniku Ustaw, a większość zapisów w nim zawartych zaczyna obowiązywać od 1 października. Ministerstwo Klimatu i Środowiska jest inicjatorem tych zmian. Jej głównym celem jest dostosowanie krajowych przepisów do unijnej dyrektywy RED II dotyczącej energii ze źródeł odnawialnych, ale wprowadza również wiele innowacyjnych rozwiązań na polskim rynku OZE.
Ustawa o OZE – najważniejsze zmiany
Najważniejsze zmiany, które wprowadza nowa wersja ustawy dotyczącej energii odnawialnej, zgodnie z Ministerstwem Klimatu i Środowiska:
Aktualizacja przepisów dotyczących ciepłownictwa i chłodnictwa
Dokładnie określono przepisy dotyczące pierwszeństwa zakupu ciepła z odnawialnych źródeł oraz instalacji do termicznego przetwarzania odpadów oraz ciepła pochodzącego z odpadów.
Rozszerzenie gwarancji pochodzenia
Rozszerzono zakres wydawania gwarancji pochodzenia na takie źródła i nośniki energii jak biometan, ciepło, chłód i odnawialny wodór. Przewidziano również możliwość przystąpienia polskich organów wydających gwarancje pochodzenia do międzynarodowego stowarzyszenia Association of IssuingBodies (AiB), co ułatwi transgraniczny handel gwarancjami pochodzenia.
Utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego
Krajowy Punkt Kontaktowy ds. OZE ma za zadanie dostarczać wsparcie informacyjne przyszłym producentom energii ze źródeł odnawialnych. Będzie działać online, a odpowiedzialność za jego utworzenie spoczywa na Ministerstwie Klimatu.
Ułatwienia w zakresie procedur administracyjnych
Zgodnie z dotychczasowymi przepisami prawa budowlanego, prace związane z instalacją urządzeń fotowoltaicznych, pomp ciepła i kolektorów słonecznych o mocy zainstalowanej elektrycznej przekraczającej 50 kW wymagały decyzji o pozwoleniu na budowę. Teraz ten próg został podniesiony do 150 kW mocy.
Uregulowania dotyczące umów sprzedaży energii elektrycznej z OZE
W nowelizacji wprowadzono precyzyjne przepisy dotyczące umów Power Purchase Agreement (PPA), które umożliwiają bezpośrednią sprzedaż energii elektrycznej od producenta OZE.
Wsparcie rozwoju produkcji biometanu
Wprowadzono ustawową definicję biometanu oraz ustalono zasady i warunki działalności gospodarczej związanej z produkcją biogazu przeznaczonego do wytwarzania biometanu. Nowy system wsparcia dla producentów biometanu opiera się na dopłatach do cen gwarantowanych, znanych jako feed-in premium (FiP).
Wprowadzenie prosumenta lokatorskiego
Nowe przepisy wprowadzają możliwość innego rozliczania prosumentów energii odnawialnej, którzy wytwarzają energię na potrzeby części wspólnej budynków wielolokalowych, takich jak wspólnoty mieszkaniowe czy spółdzielnie mieszkaniowe. Nowe rozwiązania mają na celu obniżenie kosztów utrzymania nieruchomości.
Ułatwienia dla klastrów energetycznych
Nowe regulacje precyzyjnie określają klastry energetyczne, zasady ich współpracy biznesowej oraz zakres działania. Przewidziane są również usprawnienia administracyjno-prawne oraz dedykowany system wsparcia, dostępny dla podmiotów wpisanych do nowego rejestru klastrów energetycznych, prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE).
Ułatwienia dla działania spółdzielni energetycznych
Nowe przepisy wyjaśniają definicję spółdzielni energetycznych, określają warunki współpracy z dostawcami energii oraz operatorami systemów dystrybucyjnych. Ponadto wprowadzają uproszczenia w sprawozdawczości i zasady rozliczeń.
Wsparcie operacyjne (kontynuacyjne) dla instalacji OZE
Nowy system wsparcia skierowany jest do producentów energii z istniejących instalacji, które są w dobrym stanie technicznym, ale ich koszty operacyjne przewyższają przychody ze sprzedaży energii po cenie rynkowej. Rozpoczęcie działania systemu przewidziane jest połową 2025 roku, ze względu na trwający okres zwiększonych cen energii.
Wsparcie dla modernizacji instalacji OZE
Nowe przepisy mają na celu utrzymanie w systemie działających jednostek, szczególnie tych, które przekroczyły okres wsparcia trwający 15 lat, ale wymagają znaczących nakładów na modernizację przy jednoczesnym racjonalizowaniu wydatków.
Nowa definicja hybrydowych instalacji OZE
Wprowadzona została nowa definicja hybrydowych instalacji odnawialnych źródeł energii, uwzględniająca konieczność obecności magazynu energii oraz nowa definicja mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji odnawialnych źródeł energii, określająca łączną moc znamionową w przypadku hybrydowych instalacji OZE.
Wsparcie dla rozwoju morskiej energetyki wiatrowej
Zmiany dotyczące morskiej energetyki wiatrowej mają na celu bardziej efektywne planowanie rozwoju infrastruktury. Obejmują m.in. zwiększenie limitów mocy aukcyjnych z 5 GW do 12 GW w latach 2025-2031 oraz sprecyzowanie przepisów dotyczących wyprowadzania mocy z morskich farm wiatrowych.
Współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej (cable-pooling)
Dzięki wprowadzonym regulacjom współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej, znane jako cablepooling, ma zwiększyć potencjał mocy produkcyjnych. Dla hybrydowych instalacji będzie zawierana jedna umowa z operatorem sieci. W przypadku elektrowni współdzielących przyłącze, konieczne będzie zabezpieczenie przed przekroczeniem dopuszczalnej mocy, a w przypadku przekroczenia, operator sieci będzie mógł naliczyć dodatkowe opłaty.
Podsumowanie
Przewodniczący Urzędu Regulacji Energetyki, Rafał Gawin, liczy na bardziej efektywne wykorzystanie istniejących przyłączy dzięki cablepoolingowi. Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii znajduje się w Dzienniku Ustaw pod tym linkiem.
