W 2023 roku łączna moc źródeł energii, którym odmówiono przyłączenia OZE do sieci , wyniosła blisko 84 GW, co stanowi wzrost o ponad 60% w porównaniu do poprzedniego roku. Liczba odmownych decyzji dotyczących wniosków o przyłączenie odnawialnych źródeł energii (OZE) wzrosła w 2023 roku do 7448, w porównaniu do 7023 decyzji z 2022 roku, co wynika z raportu Urzędu Regulacji Energetyki.
Gdzie URE odmawia najczęściej?
W zeszłym roku najwięcej odmów wydania warunków przyłączenia do sieci odnotowano w województwach mazowieckim (13,4 GW), zachodniopomorskim (10,2 GW) oraz wielkopolskim (9,9 GW). Liczba odmów w 2023 roku znacząco wzrosła w porównaniu do 2022 roku, kiedy to odnotowano 7023 odmowy przy łącznej mocy 51,05 GW. W 2021 roku było to 3751 odmów na 14,45 GW, a w 2020 roku – 1322 odmowy na 6,15 GW.
Głównym powodem odmów przyłączenia OZE do sieci w 2023 roku był brak odpowiednich warunków technicznych, wynikający z przeciążenia sieci średnich i wysokich napięć oraz braku rezerw mocy w Głównych Punktach Zasilania.
URE podało, że w zeszłym roku 3568 odmów (41,83 GW) było spowodowane brakiem warunków technicznych, a 2231 odmów (17,86 GW) wynikało z powodów ekonomicznych. W 1649 przypadkach (23,9 GW) odmowy były spowodowane zarówno brakiem warunków technicznych, jak i ekonomicznych.
Dlaczego operatorzy odmawiają przyłączenia OZE do sieci?
Z raportu NIK wynika, że głównym problemem jest przestarzała infrastruktura sieciowa. Dane z 2018 roku pokazują, że 5 największych operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD) zarządzało 758 256 km linii energetycznych. Z tego:
- 37% linii napowietrznych miało ponad 40 lat, a 41% miało od 20 do 40 lat,
- 30% stacji elektroenergetycznych miało ponad 40 lat, a 38% funkcjonowało od 20 do 40 lat,
- 47% linii kablowych miało od 20 do 40 lat.
Taka stara infrastruktura nie była projektowana do przesyłania prądu w dwóch kierunkach, co jest obecnie konieczne.
Polska również boryka się z niską gęstością sieci energetycznych. Według raportu „Sieci dystrybucyjne. Planowanie i rozwój” opracowanego przez Forum Energii, w Polsce na 1 tysiąc km² przypada tylko 41 km linii energetycznych, podczas gdy w Niemczech jest to 100 km. Dodatkowo brakuje stacji transformatorowych.
Czy operator może odmówić przyłączenia fotowoltaiki do sieci?
W Polsce istnieją różne rodzaje instalacji fotowoltaicznych, z których każda jest regulowana odrębnymi przepisami prawnymi. Najbardziej uprzywilejowane i popularne są mikroinstalacje prosumenckie, czyli te o mocy do 50 kW. Systemy te mogą korzystać z licznych ułatwień, takich jak preferencyjne rozliczenie w systemie opustów lub net-billingu, uproszczone procedury, oraz brak akcyzy, podatku PIT i VAT na wyprodukowaną energię. Aby jednak skorzystać z tych przywilejów, instalacja musi być podłączona do sieci.
Czy zakład energetyczny może odmówić przyłączenia mikroinstalacji? Nie. Zgodnie z art. 7 ust. 8d6 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne, mikroinstalacja musi być przyłączona do sieci w terminie 30 dni od zgłoszenia. Operator sieci dystrybucyjnej (OSD) ma obowiązek przyłączyć instalację oraz wymienić licznik na dwukierunkowy na swój koszt. Jednakże, obowiązek ten nie dotyczy systemów, które nie spełniają przyjętych norm i przepisów, takich jak te określone w kodeksie sieciowym NC RFG. Na przykład, jeśli urządzenia w systemie fotowoltaicznym nie mają niezbędnych certyfikatów, OSD może odrzucić wniosek o przyłączenie.
Podsumowanie
W Polsce głównym problemem przyłączenia instalacji fotowoltaicznych do sieci jest przestarzała infrastruktura i przeciążenie sieci, co skutkuje dużą liczbą odmów wydania warunków przyłączenia. Odmowa przyłączenia OZE do sieci (np. instalacji fotowoltaicznej) nie oznacza definitywnego zakończenia inwestycji. W przypadku wątpliwości co do zasadności takiej odmowy, można zwrócić się do Prezesa URE o rozstrzygnięcie. Wniosek można złożyć w oddziałach terenowych URE. Przy rozstrzyganiu sporu i określaniu zasad współpracy, Prezes URE uwzględnia interesy obu stron. Decyzję Prezesa URE można zaskarżyć do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Prosumenci - zmiany w rozliczeniach w 2024 r
[…] istnieje problem dla audytorów, projektantów i inwestorów, w postaci prawdopodobnej niezgody na przyłączenie nowej instalacji fotowoltaicznej do sieci. Na zachodzie kraju podobno jeszcze jest to czasem do załatwienia, ale na wschodzie, gdzie sieć […]
Instalacja fotowoltaiczna - 3 wskazówki jak to zgłosić
[…] poprawnie podłączyć instalację fotowoltaiczną do sieci nie możemy zapominać o powyższych wskazówkach. W razie potrzeby możemy zaczerpnąć informacji […]