Fotowoltaika wpływa na bioróżnorodność. Zbadali to naukowcy!

Farmy wiatrowe, fotowoltaika czy elektrownie jądrowe zaczynają mieć coraz większy udział w krajowych miksach energetycznych. Obecnie obserwujemy coraz bardziej zauważalne zmiany klimatyczne i wyczerpywanie się zasobów nieodnawialnych. W związku z tym musimy szukać technologii jak najmniej obciążających środowisko naturalne. Jednym z takich ekologicznych rozwiązań jest produkcja energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, które mają mniejszy negatywny wpływ na przyrodę. Energia słoneczna, wykorzystująca ogniwa fotowoltaiczne do przekształcania promieniowania słonecznego w energię elektryczną, jest jednym z przykładów takich odnawialnych źródeł. Teoretycznie fotowoltaika nie generuje żadnych emisji gazów ani promieniowania, jednak z czegoś musiała zostać wyprodukowana.

Farmy fotowoltaiczne zajmują również rozległe tereny, często położone na gruntach rolniczych, które mogą być ważnymi siedliskami dla zwierząt. Istotnym dla ochrony klimatu aspektem takich inwestycji jest zachowanie bioróżnorodności, co jest istotne zarówno dla społecznej akceptacji projektów, jak i wymogów instytucji finansowych, certyfikujących oraz związanych z taksonomią. Inwestorzy coraz bardziej zdają sobie sprawę, że bioróżnorodność jest niezbędna dla zdrowia ekosystemów na poziomie globalnym i lokalnym, co wpływa na prawidłowe funkcjonowanie życia na Ziemi.

Wpływ fotowoltaiki na środowisko naturalne

Jedną z najważniejszych korzyści środowiskowych farm fotowoltaicznych jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych. Panele fotowoltaiczne przekształcają promieniowanie słoneczne w energię elektryczną, co pozwala na ograniczenie użycia paliw kopalnych, takich jak węgiel czy gaz ziemny. W rezultacie farmy fotowoltaiczne pomagają w redukcji emisji dwutlenku węgla (CO2) oraz innych szkodliwych gazów, takich jak tlenki azotu (NOx) i siarki (SOx).

Chociaż farmy fotowoltaiczne mają ogólnie korzystny wpływ na środowisko, produkcja paneli słonecznych wiąże się z wykorzystaniem surowców i energii. Proces ten wymaga metali, takich jak krzem, srebro, aluminium czy tellur, które są pozyskiwane z kopalń, co może negatywnie oddziaływać na środowisko. Dodatkowo, produkcja paneli słonecznych jest energochłonna, szczególnie podczas oczyszczania krzemu, co również ma swoje konsekwencje ekologiczne.

Gdy panele słoneczne osiągają koniec swojego cyklu życia, pojawia się wyzwanie związane z gospodarką odpadami i recyklingiem. Zawierają one materiały, które mogą być szkodliwe dla środowiska, takie jak kadm i ołów. Dlatego ważne jest właściwe zarządzanie odpadami, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia i negatywnego wpływu na przyrodę.

Budowa farm fotowoltaicznych może wpływać na przestrzeń i zmieniać krajobraz, przekształcając tereny rolnicze, leśne lub inne na obszary z panelami słonecznymi. Taka zmiana może oddziaływać na lokalne społeczności. Ponadto, odbicie promieni słonecznych od paneli może stanowić uciążliwość dla mieszkańców pobliskich terenów.

A bioróżnorodność? Naukowcy z Niemiec i Polski monitorują farmy PV

Niemiecki koncern energetyczny RWE, we współpracy z naukowcami z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, prowadzi badania nad wpływem farm fotowoltaicznych na bioróżnorodność. Projekt biomonitoringu obejmuje stworzenie na farmach fotowoltaicznych w Wielkopolsce warunków sprzyjających zwiększeniu różnorodności biologicznej. W ramach tych działań wprowadzono m.in. martwe drewno, biomasę i piasek, które mają wspierać siedliska owadów, oraz zasiewy roślin łąkowych wzdłuż ogrodzeń.

Fotowoltaika sprzyja rozwojowi bioróżnorodności!

W wybranych 10 elektrowniach słonecznych firmy RWE wprowadzono proekologiczne działania, a wyniki monitoringu wskazują, że te tereny stają się dogodnymi siedliskami dla wielu gatunków fauny i flory. Badania obejmują również 12 innych elektrowni oraz pola uprawne i łąki jako obszary kontrolne, gdzie monitorowane są populacje owadów, ptaków, gadów, płazów, nietoperzy i innych ssaków. Ekspert ds. ochrony środowiska RWE podkreśla, że funkcjonowanie farm fotowoltaicznych w harmonii z naturą jest możliwe dzięki systematycznym badaniom i wykorzystaniu wysokiej jakości danych.

Badania wykazują, że liczba owadów na farmach fotowoltaicznych jest podobna do tej na okolicznych terenach rolniczych, co wynika z braku ingerencji takich jak koszenie, orka i nawożenie. Powierzchnie instalacji PV stanowią dobre miejsce dla rozwoju i zimowania owadów, które następnie przenoszą się na sąsiednie pola, co jest korzystne dla rolnictwa, ponieważ owady drapieżne redukują populację szkodników. Ponadto, farmy PV są atrakcyjne dla różnych gatunków ptaków, zwłaszcza w okresie lęgowym.

Podsumowanie

Bioróżnorodność a fotowoltaika są ze sobą powiązane – farmy fotowoltaiczne mogą wspierać różnorodność biologiczną, tworząc sprzyjające siedliska dla roślin i zwierząt. Niewątpliwe farmy fotowoltaiczne mają znaczący wpływ na środowisko, przynosząc korzyści takie jak redukcja emisji gazów cieplarnianych i zmniejszenie zużycia paliw kopalnych. Okazuje się, że mogą być też przyjazne rozwojowi bioróżnorodności. Istnieją jednak wyzwania związane z ich wpływem na krajobraz przestrzenny czy gospodarkę odpadami.