Największy producent energii odnawialnej w Europie przygotował raport dotyczący globalnych trendów energetycznych, obejmujący różne scenariusze do roku 2050. Każdy z tych scenariuszy zakłada prognozowany wzrost mocy w odnawialnych źródłach energii. Oprócz tego raport wskazuje na znaczącą rolę Chin w dostarczaniu kluczowych technologii związanych z czystą energią.
Statkraft, norweski producent energii odnawialnej, współpracował przy opracowaniu raportu z ponad 50 ekspertami i analitykami, podkreślając, że przyszła globalna transformacja energetyczna będzie napędzana przez dynamiczne zmiany na rynkach, decyzje polityczne oraz nieustanny rozwój technologiczny.
Różne scenariusze.
W raporcie dotyczącym przyszłości energetyki, Statkraft analizuje trzy różne scenariusze. Pierwszy z nich to scenariusz niskoemisyjny (Low Emissions Scenario), następny to rywalizacja czystych technologii (Clean Tech Rivalry), a trzeci to opóźniona transformacja (Delayed Transition).
Według Statkraft, najbardziej optymistyczny, ale realistyczny, jest scenariusz niskoemisyjny. Autorzy raportu zapewniają, że świat będzie w stanie obniżyć emisje poprzez masowe wdrożenie konkurencyjnych czystych technologii, takich jak energia słoneczna i wiatrowa, oraz popularyzację pojazdów elektrycznych, przy jednoczesnym rozwijaniu sieci energetycznych.
Rynning-Tønnesen, CEO Statkraft, podkreśla, że głęboka dekarbonizacja, nawet w trudnych sektorach, może zostać osiągnięta do 2050 r., wymaga jednak woli politycznej, rozwoju technologicznego i sprawnego funkcjonowania rynków. Zaznacza także jak ważne jest, abyśmy wszyscy świadomie podejmowali decyzje obecnie i rozumieli, jak wpłyną one na transformację energetyczną. Koszty opóźnień i negatywnych skutków sporów mogą być wysokie. Globalna współpraca i handel są kluczowymi elementami skutecznej i udanej transformacji energetycznej.
W scenariuszu rywalizacji czystych technologii założono, że światowe potęgi, takie jak USA, Unia Europejska i Chiny, będą konkurować w dostarczaniu czystej energii. Natomiast w scenariuszu opóźnionej transformacji wskazano na wyzwania takie jak inflacja, koszty inwestycji, bezpieczeństwo narodowe i niepokoje społeczne, które ograniczą tempo działań na rzecz ochrony klimatu.
Pędząca fotowoltaika.
Autorzy raportu zaznaczają, że nawet w najbardziej optymistycznym scenariuszu niskoemisyjnym spodziewany jest spadek szkodliwych emisji do 2050 r. o prawie 70%, co jednak oznacza, że cele Porozumienia Paryskiego mogą nie zostać osiągnięte. Aby je zrealizować, konieczny jest jeszcze szybszy rozwój czystych technologii. Według prognoz, dominującymi technologiami w zastępowaniu paliw kopalnych do 2030 r. pozostaną energetyka wiatrowa i słoneczna, natomiast w kolejnej dekadzie nastąpi znaczący wzrost elektryfikacji i produkcji zielonego wodoru.
W każdym z przedstawionych w raporcie scenariuszy przewiduje się dynamiczny rozwój fotowoltaiki, który ma osiągnąć największe wskaźniki w porównaniu z innymi źródłami energii odnawialnej.
Według scenariusza niskoemisyjnego, produkcja energii fotowoltaicznej ma wzrosnąć aż 22-krotnie do 2050 r. w porównaniu z obecnym poziomem, osiągając imponujący w skali roku 22 000 TWh. Energetyka wiatrowa również ma się rozwinąć, przewiduje się dla niej 12-krotny wzrost.
W scenariuszu rywalizacji czystych technologii, prognozuje się, że wytwarzanie energii ze słońca i wiatru wzrośnie odpowiednio 20- i 10-krotnie do 2050 r. Nawet najbardziej konserwatywna ścieżka, czyli opóźniona transformacja, zakłada wzrost produkcji energii z fotowoltaiki i energii wiatrowej 6,5-krotnie w ciągu trzech dekad.
Technologie odnawialnych źródeł energii coraz tańsze.
W raporcie zaznaczono, że coraz bardziej konkurencyjne stają się technologie energii odnawialnej (OZE), głównie ze względu na zmniejszające się koszty produkcji energii ze źródeł odnawialnych. W ciągu ostatniej dekady koszty wytwarzania energii elektrycznej z energii wiatrowej i słonecznej, a także koszty związane z sektorem baterii, spadły o 70–90%. Ponadto, zarówno pojazdy elektryczne, jak i pompy ciepła, zbliżają się do tego samego poziomu kosztów.
Proces zwiększania konkurencyjności energii odnawialnej (OZE) został istotnie przyspieszony przez znaczący wzrost cen paliw kopalnych. Jak wyliczają eksperci w raporcie, w 2022 roku globalny wyrównany koszt wytwarzania energii elektrycznej (LCOE) z lądowych elektrowni wiatrowych był o 52% niższy, a z paneli fotowoltaicznych o 29% niższy w porównaniu z najtańszymi metodami produkcji energii opartymi na paliwach kopalnych.
Gigantyczna przewaga Chin.
W swoim raporcie, Statkraft ukazuje ogromną dominację Chin w globalnym przemyśle czystych technologii energetycznych. Zgodnie z danymi, prawie we wszystkich dziedzinach tej branży chińskie firmy cieszą się wyraźną przewagą. Wyjątkiem są sektory zajmujące się produkcją pomp ciepła i elektrolizerów, w których Chińczycy nie posiadają (co najmniej na razie) ponad 50-procentowego udziału na światowym rynku.
Warunki skutecznej transformacji.
Zgodnie z przedstawionym raportem, Europa będzie kluczowym graczem we wszystkich scenariuszach dotyczących zmian klimatycznych. Jednakże, aby osiągnąć krótkoterminowe cele redukcji emisji dwutlenku węgla, niezbędne jest zapewnienie dostępu do kluczowych elementów łańcucha dostaw i wzmocnienie współpracy między regionami.
Autorzy raportu zauważają, że narastająca fragmentacja globalnego rynku może stanowić wyzwanie dla transformacji energetycznej. Dotychczasowy postęp w dziedzinie łagodzenia zmian klimatycznych opierał się na globalnym handlu i stabilnych łańcuchach dostaw. Ta współpraca przyczyniła się również do rozwoju technologii oraz zwiększenia ich efektywności ekonomicznej. Jednakże, pojawienie się nowych wyzwań społecznych i wzrost napięcia geopolitycznego może skutkować wzmożonym protekcjonizmem, który z kolei może istotnie wpłynąć na globalną transformację energetyczną.
Autorzy raportu podkreślają, że może on stanowić cenne źródło informacji dla decydentów, inwestorów, przedsiębiorstw oraz konsumentów.
